085 – 303 86 20

Vrouwenhart

Hart- en vaatziekten zijn bij vrouwen wereldwijd doodsoorzaak nummer 1. Er overlijden zelfs meer vrouwen aan dan mannen. Omdat vrouwen hun klachten vaak niet in verband met hun hart brengen, kunnen zij ernstige gezondheidsrisico's lopen. Zo komt het voor dat zij een hartinfarct krijgen zonder dat zij dit zelf weten.

Vrouwen en mannen verschillen op veel gebieden. Ook in de cardiologie kunnen deze verschillen worden gevonden als het gaat om de uiting van hartklachten, specifieke risicofactoren en de afwijkingen die in de (kleine) kransslagaders worden gevonden. Vrouwen verdienen daarom bijzondere aandacht. Bij Cardiologie Centra Nederland zijn cardiologen gespecialiseerd in het 'vrouwenhart'. Vrouwen kunnen een afspraak maken op een van de vrouwenspreekuren.

Deze ingesloten video kan niet worden getoond vanwege uw cookie-instellingen. Pas uw instellingen aan op de cookiepagina, of bekijk de video op YouTube.

Klachten

Als de doorbloeding van de hartspier onvoldoende is dan klagen mannen met name over een drukkende pijn op de borst bij inspanning terwijl vrouwen niet alleen klagen over pijn op de borst maar ook pijn in de buik / schouders / rug / armen / kaken, onverklaard conditieverlies, moeheid, benauwdheid en kortademigheid. Deze klachten kunnen bij vrouwen ook optreden in rust en relatief lang aanhouden (soms wel meer dan 30 minuten).

Mogelijke oorzaken

Bij mannen is er dan vaak sprake van een vernauwing (stenose) in de grote kransslagaders waarvoor een medicijn behandeling, Dotterprocedure of bypass operatie kan worden uitgevoerd. Bij vrouwen zit het probleem vaker in de kleine kransslagaders (microvasculaire circulatie). Deze kransslagadertjes kunnen vernauwd zijn door kramp of verdikking van de vaatwand. Hierdoor kan het zuurstofrijke bloed minder goed de hartspier bereiken en ontstaat er zuurstofgebrek van de hartspier waardoor pijn op de borst, moeheid, benauwdheid en kortademigheid kunnen ontstaan.

Verhoogd risico op 'vrouwenhart'

De kans op hart- en vaatziekten bij vrouwen neemt na de menopauze toe omdat dan de beschermende werking van het vrouwelijke hormoon (oestrogeen) wegvalt. Daarom is het belangrijk dat bij vrouwen dan alle risicofactoren voor hart- en vaatziekten optimaal behandeld worden. Hiervoor kan men zich wenden tot de huisarts.

Met name bij klachten van pijn op de borst/buik/schouders/rug/armen/kaken, onverklaard conditieverlies, moeheid, benauwdheid en kortademigheid dient men bedacht te zijn op het 'vrouwenhart' in geval van:

  • Migraine in jeugd (voor het 20e jaar)
  • Miskraam
  • Hoge bloeddruk (hypertensie) tijdens de zwangerschap
  • Suikerziekte (diabetes mellitus) tijdens de zwangerschap
  • Overgang voor het 40e jaar
  • Hypertensie voor de menopauze
  • Schildklierafwijking (thyroid dysfunction)
  • Reumatische ziekten (Reuma, Fibromyalgie, SLE etc…)
  • Bloedarmoede (anemie)

Bovenstaande factoren zijn gerelateerd aan een verhoogd risico op microvasculaire dysfunctie.

Tijdens de klachten of gedurende een inspanningstest kan het ECG veranderen en duiden op zuurstofgebrek van de hartspier. Als een proefbehandeling met medicijnen (die de vaatwand van de microscopische kransslagadertjes ontspannen) baat geeft dan is dat een aanwijzing dat het gaat om microvasculaire dysfunctie; het 'vrouwenhart'.

Met behulp van een hartkatheterisatie kan de doorgankelijkheid van de microscopische kransslagadertjes worden gemeten. Hierbij wordt een slangetje (katheter) vlak voor de ingang van een kransvat gebracht en worden medicijnen gegeven om vervolgens de bloedstroomsnelheid en de weerstand te meten. Hiermee kan, met nog grotere zekerheid worden aangetoond dat de klachten worden veroorzaakt door kramp en/ of verdikking van de vaatwand van de kleine kransslagaders.

Behandeling

Gezien het vaak ontbreken van een duidelijke vernauwing is een dotterbehandeling of bypass operatie niet zinvol en is een medicijn behandeling vaak de enige optie.

Indien er een verdenking bestaat dat de klachten worden veroorzaakt door microvasculaire dysfunctie dan kan een proefbehandeling met medicijnen worden gestart. De volgende (groepen) medicijnen kunnen in dit kader worden voorgeschreven door de cardioloog:

  • Ca-antagonist (Diltiazem, Nifedipine, Amlodipine, Barnidipine, Lercanidipine, Verapamil)
  • Nitraat (Mono Cedocard, Promocard, nitroglycerine spray, Isordil)
  • Betablokker (Metoprolol, Nebivolol, Atenolol)
  • Angiotensine receptor blokker (Losartan, Candesartan, Valsartan)

Als na het starten van medicatie de klachten verminderen dan pleit dit voor de diagnose microvasculaire dysfunctie.

Naast de bovengenoemde medicatie om de klachten te verminderen wordt vaak de volgende medicatie toegevoegd om de kans op een infarct te verkleinen en de vaatwand van de microscopische kransslagaders te verbeteren:

  • Acetylsalicylzuur (Aspirine)
  • Cholesterolverlager (Simvastatine, Atorvastatine, Rosuvastatine)

Wie kan u helpen?

CCN heeft historisch veel zorg voor het "vrouwenhart".
Interne scholing door onze (internationale) experts (Prof Dr. 
Leonard Hofstra, Prof Dr. Jan Piek, Dr. Roxana Menken, Dr. Yolande Appelman en Dr. Aernout Somsen), wetenschappelijk onderzoek en samenwerking met "opinion leaders" op dit gebied van de cardiologie heeft geleid tot een diepgaande expertise binnen CCN.
U kunt op elke locatie terecht bij iedere cardioloog. Natuurlijk zorgen wij ervoor dat u door een vrouwelijke cardioloog wordt geholpen als u dat wenst. Zo bent u als vrouw op de juiste plek bij CCN.