085 – 303 86 20

Hoog cholesterol

Een verhoogd cholesterol is een belangrijke risicofactor voor hart- en vaatziekten. Vervetting van de vaatwand (atherosclerose) kan leiden tot een hartinfarct, nierschade en beroerte. Vroege opsporing en behandeling van een verhoogd cholesterol leidt tot een verbetering van de prognose.

Wat is cholesterol?

Cholesterol is een vetachtige stof die door het lichaam wordt gemaakt en uit voedsel kan worden opgenomen. Het wordt door het lichaam gebruikt om cellen, hormonen en gal te maken. Op zichzelf is cholesterol dus niet slecht maar sommige soorten cholesterol zijn schadelijk (LDL), leiden tot vernauwing van de slagaders en verhogen daardoor de kans op hart- en vaatziekten.

Deze ingesloten video kan niet worden getoond vanwege uw cookie-instellingen. Pas uw instellingen aan op de cookiepagina, of bekijk de video op YouTube.

Mogelijke oorzaken

De hoogte van het cholesterol wordt vooral beïnvloed door voeding. Een eetpatroon met veel suiker en verzadigd vet en weinig fruit en groenten wordt als ongezond gezien en leidt tot verhoging van het LDL. Volkorenproducten en veel groente en fruit verlagen het cholesterol. Om het hart gezond te houden zijn er. nog meer dieet tips.

Soms is er sprake van een erfelijk (familiair) verhoogd cholesterol. Door een DNA defect bestaat er, over het algemeen, bij ongeveer 50% van de familieleden een verhoogd cholesterol en daarmee een verhoogd risico op hart- en vaatziekten.

Hoe wordt cholesterol gemeten?

Cholesterol kan worden gemeten door een bloedprik. Meestal worden er dan vier waarden gemeten: totaal cholesterol, LDL (slecht cholesterol), HDL (goed cholesterol) en triglyceriden. Het slechte LDL-cholesterol is bij gezonde personen laag. Bij verhoging hoopt het zich op in de bloedvaten. Bij het goede HDL-cholesterol is het andersom: verhoging hiervan is goed omdat het bijdraagt aan de afvoer van te veel cholesterol naar de lever. Kijk hier voor de normaalwaarden.

Diagnose van benauwdheid

Bij kortademigheid of benauwdheid zal de huisarts eerst proberen de oorzaak te vinden. Onderzoek van hart, longen en bloed zal worden uitgevoerd. Als een verdenking bestaat op een oorzaak van het hart dan zal de huisarts u doorverwijzen naar een cardioloog. De cardioloog kan dan een onderzoek doen naar de eventuele aanwezigheid van hartfalen, angina pectoris of ritmestoornis.

Wat is het gevolg van verhoogd cholesterol?

Een verhoogd cholesterol leidt niet tot directe klachten zodat veel mensen niet weten dat hun cholesterol is verhoogd. Daarom wordt er regelmatig bij controles bloed geprikt.

Het LDL cholesterol hoopt zich bij te hoge waarden op in de wand van uw bloedvaten (slagaders), waardoor deze dichtslibben en vernauwd raken. Als belangrijke slagaders vernauwen kan dit leiden tot pijn op de borst (angina pectoris), een hartinfarct, pijn in de benen bij het lopen (claudicatio intermittens ofwel “etalagebenen” en beroerte (TIA / CVA).

Behandeling verhoogd cholesterol

Als het niet lukt met een gezonde leefstijl het cholesterol te verlagen, kan een arts medicijnen voorschrijven. Dit gebeurt alleen bij patiënten waarbij een verhoogd risico bestaat op hart- en vaatziekten doordat er meerdere factoren meespelen, zoals bijvoorbeeld een verhoogde bloeddruk of overgewicht. 

De meest gebruikte medicijnen zijn statines, oftewel cholesterolsyntheseremmers. Dit is effectieve medicatie en kan het cholesterol met 25-40% verlagen door de aanmaak van cholesterol in het lichaam te remmen. Andere medicaties zijn Ezetimibe en PCSK9-remmers. Ook als u medicatie gebruikt is het belangrijk om gezond te blijven leven. 

Wat u zelf kunt doen 

  • Eet volkoren producten, noten, vette vis, groente en fruit.
  • Gebruik weinig suiker en verzadigde vetten. 

Verhoogd cholesterol geeft een hoger risico op hart- en vaatziekten. Daarom is het goed om ook andere leefwijzen aandacht te geven, zoals stoppen met roken, voldoende bewegen, liever geen alcohol drinken en zo nodig afvallen. 

Veelgestelde vragen

  • Wat zijn de normaalwaarden van cholesterol?

    Voor mensen zonder hart- en vaatziekten zijn de onderstaande waarden normaal:

    Totaal cholesterol

    • Onder de 5: goed
    • Boven de 8: sterk verhoogd

    LDL cholesterol

    • Onder de 3: goed

    HDL cholesterol

    • Boven de 1: goed

    Triglyceriden:

    • Onder de 2: goed

    Voor patiënten met hart- en vaatziekten gelden striktere streefwaarden. In dat geval dient het LDL cholesterol onder de 1.8 te zijn.

  • Wat kan ik zelf doen bij een verhoogd cholesterol?

    De hoogte van het cholesterol wordt voornamelijk beïnvloed door voeding. Gezond eten is daarom belangrijk. Eet volkoren producten, noten, vette vis, groente en fruit. Gebruik daarnaast weinig suiker en verzadigde vetten.

    Omdat een verhoogd cholesterol leidt tot meer risico op hart- en vaatziekten, is het goed om ook andere leefwijzen aandacht te geven, zoals stoppen met roken, voldoende bewegen, liever geen alcohol drinken en zo nodig afvallen.

  • Wanneer moet ik medicijnen gebruiken?

    Met uw arts overlegt u eerst of het lukt met een gezonde leefstijl het cholesterol omlaag te brengen. Als dit niet lukt, zijn er een aantal situaties waarin uw arts medicijnen kan voorschrijven:

    • Als u verhoogd cholesterol heeft en ook een andere hart- en vaatziekten
    • Als u verhoogd cholesterol heeft en ook aan diabetes lijdt
    • Als uw totaal cholesterol boven de 8 is (sterk verhoogd)
    • Als er meerdere risicofactoren spelen voor verhoogd risico op hart- en vaatziekten, zoals verhoogde bloeddruk én roken.
    • Als u erfelijke aanleg heeft voor verhoogd cholesterol