085 – 303 86 20

Diabetes

Mensen met diabetes mellitus (suikerziekte) hebben een verhoogde kans op hart- en vaatziekten. Goede behandeling van diabetes is daarom heel belangrijk. Hiermee kunnen complicaties als een hartinfarct en beroerte worden voorkomen.

Wat is diabetes?

Bij diabetes mellitus is het suikergehalte (glucose) in het bloed te hoog. Dat heeft te maken met een stoornis in de glucosestofwisseling. Het lichaam zet koolhydraten uit de voeding om in glucose, waardoor het glucosegehalte in het bloed stijgt. Als reactie daarop wordt door de alvleesklier het hormoon insuline aangemaakt, dat ervoor zorgt dat lichaamscellen de glucose uit het bloed opnemen. Bij mensen met diabetes is dit mechanisme verstoord, waardoor het glucosegehalte in het bloed te hoog blijft.

Ook de Hartstichting biedt u veel informatie over diabetes.

Twee typen diabetes

Diabetes is onderverdeeld in type 1 en type 2.

Type 1

Bij type 1 is het probleem dat insuline niet of nauwelijks wordt aangemaakt. De oplossing is dan extra insuline in te spuiten. Diabetes type 1 manifesteert zich al op jonge leeftijd.

Type 2

Bij type 2 wordt er wel insuline aangemaakt, maar reageren de cellen die glucose uit het bloed moeten opnemen daar niet voldoende op. Hierdoor maakt het lichaam eerst meer insuline aan, maar na verloop van tijd wordt dit steeds minder. Dit type manifesteert zich later dan type 1, maar komt op steeds jongere leeftijd voor. Ongeveer 9 van de 10 diabetespatiënten in Nederland lijdt aan type 2. Meer informatie over type 2

Klachten bij diabetes

Een te hoog glucosegehalte in het bloed leidt meestal niet direct tot klachten. De signalen zijn:

  • veel drinken en meer plassen
  • moeheid
  • gewichtsverlies
  • extra gevoeligheid voor ontsteking van de blaas en genitaliën

Een structureel hoog glucosegehalte in het bloed kan schadelijke gevolgen hebben voor de lange termijn, bijvoorbeeld voor ogen, nieren, zenuwen en bloedvaten.

Dat kan leiden tot:

  • slechter zicht en tintelingen
  • pijn of minder gevoel in armen en benen.
  • chronische ontstekingen
  • een verstoorde stofwisseling
  • overgewicht

Mensen met diabetes hebben een hoger risico op het krijgen van hart- en vaatziekten. Voor mensen ouder dan 45 jaar met diabetes type 2 is de levensverwachting gemiddeld 4 jaar lager dan voor mensen zonder diabetes.

Behandeling diabetes

Diabetes is niet te genezen maar wel goed te behandelen. Door gezonde leefstijl is de kans op behandeling zonder medicijnen groter.

Als ondanks gezond leven de glucosespiegel in het bloed te hoog blijft kan een arts metformine voorschrijven. Dit is een medicament in pilvorm dat zorgt voor verlaging van het glucose in het bloed en werkt remmend op de eetlust. Tegelijkertijd is het van belang te proberen een gezonde leefstijl te blijven hanteren.

Als het bloedsuiker daarna nog niet goed genoeg gereguleerd is kan er een tweede medicijn aan worden toegevoegd, zoals gliclazide of een SGLT2-remmer (Dapagliflozine, Empagliflozine). Eventueel kan daarna ook worden gekozen insuline te gaan spuiten.

Indien er meer aandoeningen spelen, zoals hart- en vaatziekten, moet de medicatie daar vaak op worden aangepast.

Specifiek voor diabetes 1

Bij diabetes type 1 heeft het lichaam een tekort aan insuline. Het toedienen van insuline is hiervoor de behandeling. Dit gaat meestal handmatig met een spuitje of automatisch met een pompje. Patiënten met diabetes type 1 meten over het algemeen zelf de hoogte van het bloedsuiker en bepalen aan de hand hiervan de dosering insuline toe indien nodig.

Voeding en diabetes

Gezond leven is voor mensen met diabetes type 2 extra belangrijk omdat dat het glucosegehalte in het bloed kan verlagen. Over het algemeen gaat het bij een gezonde leefstijl vooral om gezonde voeding en voldoende bewegen waardoor u meer kans heeft op een gezond gewicht te komen en te blijven.

Ook kan het helpen af te vallen en de bloeddruk te verlagen, zodat het verhoogde risico op hart- en vaatziekten door diabetes weer wordt verlaagd. Een goede leefstijl is daarom altijd de eerste stap in de behandeling van diabetes type 2.

Matig met suiker

Voor mensen met diabetes is het extra belangrijk om gematigd te zijn met het innemen van suiker. Suiker is goedkoop en heeft een zoete smaak en wordt door veel fabrikanten toegevoegd aan allerlei producten, waardoor de dagelijkse inname al snel te hoog is. Voor mensen met diabetes is het daarom verstandig zich goed te laten informeren over de aanbevolen maximale hoeveelheid suiker per dag en de hoeveelheid die in producten wordt verwerkt. Informatie hierover kan bijvoorbeeld verkregen worden via het Diabetesfonds.

Drie maaltijden per dag

Ook is het bijvoorbeeld goed om elke dag 3 gezonde maaltijden te eten en niet vaker dan 4 keer een tussendoortje te nemen. Bij koolhydraatrijke bestanddelen van de maaltijd, zoals brood, pasta en rijst, kan beter voor volkoren versies gekozen worden. Doordat die producten veel vezels bevatten ontstaan minder wisselingen in de glucosespiegel hetgeen beter is voor de gezondheid. 

Diabetes 2 voorkomen

Met een gezonde levensstijl verkleint u de kans op diabetes 2. Dus:

  • eet gezond
  • beweeg voldoende
  • val af (als u te zwaar bent)
  • stop met roken
  • neem tijd voor ontspanning en slaap

Veelgestelde vragen

  • Heb ik diabetes?

    Omdat diabetes type 2 niet direct hoeft te leiden tot klachten hebben veel mensen het ongemerkt. Een structureel verhoogd glucosegehalte in het bloed kan schade tot gevolg hebben. Als u een verhoogd risico loopt is het daarom belangrijk hier goed van bewust te zijn.

    Het kan zijn dat u meer dorst krijgt dan normaal en vaker moet plassen. Andere symptomen die mogelijk door diabetes worden veroorzaakt zijn moeheid, last van de ogen en een slecht genezend wondje.

    Ook als u geen klachten maar wel een verhoogd risico loopt, is het raadzaam om periodiek het glucosegehalte in het bloed te laten meten bij de huisarts.

  • Heb ik een verhoogd risico op diabetes?

    Iedereen kan diabetes krijgen, maar sommige factoren verhogen de kans op diabetes. Als één of meer van de onderstaande factoren voor u van toepassing heeft is uw risico verhoogd:

    • ouder dan 45 jaar.
    • overgewicht (vooral een grote buikomtrek geeft hoger risico)
    • weinig beweging
    • hoge bloeddruk (hypertensie)
    • hoog cholesterol (hypercholesterolemie)
    • roken
    • familiaire aanleg voor diabetes (vader, moeder, broer of zus met diabetes)
    • Surinaams-Hindoestaanse-, Turkse- of Marokkaanse afkomst
    • eerder in uw leven al een verhoogde bloedsuiker
  • Wat is zwangerschapsdiabetes?

    Bij zwangere vrouwen is soms het glucosegehalte in het bloed tijdelijk verhoogd. Meestal gaat dit direct na de bevalling over, maar tijdens de zwangerschap is het overschot aan suiker niet goed voor de baby, die bijvoorbeeld te groot kan worden. Ook kan de baby na de geboorte juist last krijgen van een lage glucosespiegel omdat deze gewend was aan hoge glucosespiegels in de baarmoeder.

    Klachten die bij zwangerschapsdiabetes passen zijn:

    • veel drinken en plassen
    • vermoeidheid
    • jeuk

    Met uw verloskundige of gynaecoloog kunt u bij bovenstaande klachten een eventuele glucosetest bespreken.

    Sommige vrouwen hebben meer risico op zwangerschapsdiabetes. Let daarom goed op als u:

    • diabetes in uw familie hebt
    • in uw vorige zwangerschapsdiabetes heeft gehad
    • van Surinaams-Hindoestaanse, Turkse of Marokkaanse afkomst bent
    • polycysteus-ovariumsyndroom (PCOS) heeft

    Indien u een verhoogd risico heeft kunt u uw glucosegehalte in het bloed laten testen.

    Meer informatie over zwangerschapsdiabetes vind u ook bij de Hartstichting.