Wat is een bètablokker?
De bètablokker is een medicijn dat stress helpt te verminderen, de concentratie te verhogen en de conditie te verbeteren. Het medicijn wordt vaak voorgeschreven aan mensen met hart- en vaatziekten. Bètablokkers verminderen de fysieke symptomen van angst, zoals hartkloppingen, trillen en zweten.
"Vecht-of-vlucht" reactie
Door het blokkeren van het effect van adrenaline zal dit medicijn de "vecht-of-vlucht" reactie onderdrukken, waardoor de symptomen van angst verminderen, vooral in stressvolle situaties zoals openbaar spreken of optreden kan dit een voordeel zijn. Ondanks dat bètablokkers niet de psychologische aspecten van angst aanpakken, voorkomen ze wel dat er een vicieuze cirkel ontstaat waarbij stressverschijnselen het stressniveau verhogen.
Gezien tijdens de Oscars
Een bekend voorbeeld is Robert Downey Jr. (acteur in de film Oppenheimer). Hij verklaarde tijdens de Oscar uitreiking dat hij een bètablokker nam om minder stress te voelen tijdens zijn speech. Direct na de uitzending was de zoekterm "bètablokker" een trending topic op internet. Een teken dat veel mensen nieuwsgierig zijn naar een stressverlagend middel.
Veelgehoord bij acteurs, musici en openbare sprekers
Een voorbeeld van toepassing van bètablokkers die al langer bekend is in de wereld van acteurs, musici en openbare sprekers. Personen die regelmatig in het openbaar moeten optreden of spreken, kunnen bètablokkers gebruiken om fysieke symptomen van podiumangst te verminderen; minder trillen en zweten. Bekend is de "bibber strijkstok" van een violist tijdens een optreden die met een bètablokker kan verdwijnen.
Bètablokker op de dopinglijst
Bètablokkers worden in sommige sporten, zoals boogschieten en schietsport, beschouwd als doping omdat ze de hartslag verlagen en het trillen verminderen, wat een voordeel kan geven tijdens deze sporten. Bètablokkers staan op de lijst van verboden middelen van het Wereldantidopingagentschap (WADA) voor deze sporten.
Gebruik op professioneel vlak
Ook bij professionals met een hoge stressbelasting zoals chirurgen of andere medische professionals die precisie en een rustige hand nodig hebben tijdens een operatie kan het gebruik van een bètablokker een voordeel hebben, al is hier nooit wetenschappelijk onderzoek naar gedaan.
Angststoornis en de bètablokker
Als er sprake is van een (chronische) angststoornis dan lijken bètablokkers beperkt effectief te zijn zoals werd aangetoond in een meta-analyse in 2016 door wetenschappers van het Amsterdam UMC.
De bètablokker en podiumangst
Het gebruik van bètablokkers voor angstvermindering moet altijd onder medisch toezicht plaatsvinden. Er kunnen namelijk contra-indicaties en bijwerkingen optreden van dit medicijn. Vraag uw arts om te beoordelen of incidenteel gebruik van bètablokkers voor u een goede keuze zou zijn. De effecten van eenmalig gebruik treden snel op (binnen 15 minuten) en duren enkele uren, waardoor deze medicatie mogelijk een effectieve manier is om 'verlammende' angst te voorkomen voor bijvoorbeeld podiumangst. Het is echter belangrijk om deze beslissing te baseren op medisch advies dat rekening houdt met uw persoonlijke gezondheidssituatie.
