1,7 miljoen Nederlanders hebben een hart- of vaataandoening. 1,7 miljoen. Wereldwijd zijn hart- en vaatziekten de belangrijkste oorzaak van sterfte en invaliditeit. Waarschijnlijk vertellen wij u hiermee weinig nieuws, want het is al jaren zo. Ondanks dat er al enorm veel initiatieven en ideeën zijn opgezet om hart- en vaatziekten terug te dringen, lukt dit nog niet.
Onderzoek doen en kennis delen is onmisbaar om grip te krijgen op hart- en vaatziekten, binnen Cardiologie Centra Nederland zetten wij ons hier dan ook voor in. Maar kennis alleen maakt u niet gezonder. Iets weten, is iets anders dan iets doen. Uiteindelijk draait het dus om menselijk gedrag. En gedrag aanpassen is erg moeilijk. Wat extra hulp is welkom. Kan nudging een effectieve manier zijn om gedrag een duwtje in de richting van een gezondere leefstijl te geven om zo hartaandoeningen terug te dringen?
Wat is nudging?
Nudging is een motivatietechniek die kan worden gebruikt om positief gedrag, ofwel leefstijl, te bevorderen. Door kleine veranderingen, kunnen gezondere keuzes aantrekkelijker worden gemaakt. Een subtiele, niet-dwingende, manier om beslissingen en gedrag op een positieve manier te beïnvloeden. Nudging is bedoeld om individuen te begeleiden bij het maken van keuzes die in hun belang zijn, zonder hun vrijheid of mogelijkheden te beperken. Nudging is eenvoudig toe te passen en vereist geen dure middelen.
De term 'nudge' werd populair door het boek 'Nudge: Improving Decisions About Health, Wealth, and Happiness' uit 2008, geschreven door Richard H. Thaler en Cass R. Sunstein.
Het is eigenlijk vrij eenvoudig: maak bepaalde keuzes extra aantrekkelijk, waardoor een betere keuze sneller is gemaakt. Het idee is om de omgeving zo te organiseren dat bepaalde keuzes prominenter, aantrekkelijker of handiger worden, waardoor mensen subtiel worden beïnvloed om naar die keuzes te neigen. Nudging brengt geen dwang, mandaten of financiële prikkels met zich mee, maar is eerder bedoeld om bepaald gedrag voorzichtig aan te moedigen en tegelijkertijd de mogelijkheid te behouden om anders te kiezen. Een voorbeeld: gekleurde voetstappen op de vloer die uitkomen bij de trap, in plaats van bij de lift. Uiteraard blijft de lift beschikbaar, maar het gebruik van de trap wordt op deze manier gestimuleerd.
In het geval van hart- en vaatziekten is het uiteindelijke doel van nudging om gedrag aan te moedigen dat leidt tot een verlaging van de kans op hartaandoeningen. Een voorbeeld van een duwtje in de rug: gezonde voeding aantrekkelijk op ooghoogte plaatsen in een supermarkt of zelfbedieningsrestaurant om mensen aan te moedigen deze voeding te verkiezen boven minder gezonde alternatieven (die lager of minder prominent worden geplaatst in de etalage).
Over het algemeen is nudging een zachte en effectieve manier om mensen te begeleiden naar het maken van gezondere keuzes zonder hun autonomie weg te nemen. Wat ons betreft een mooie manier om in de komende jaren meer gezond gedrag te bevorderen ter preventie van hart- en vaatziekten. Een extra steuntje in de rug, gedrag veranderen is immers al lastig genoeg.
