085 – 303 86 20

Het is niet altijd zo simpel als het (online) lijkt

social media concept with smartphone 1

Enkele jaren geleden ging op sociale media de mythe rond dat het injecteren van ontsmettingsmiddelen of het inbrengen van licht in het lichaam een goede behandeling zou kunnen zijn voor COVID-19. Dit verhaal werd later breed bekritiseerd door medische professionals en experts vanwege de potentiële gevaren en de ongegrondheid van dergelijke suggesties. Het is een goed voorbeeld van het gevaar van de “illusie van de eenvoud”. En van het belang om ook als patiënt op zoek te blijven naar betrouwbare bronnen en onderbouwde kennis.

In onze huidige maatschappij komt het steeds vaker voor dat een probleem sterk vereenvoudigd (en onvolledig) wordt beschreven. Dit is soms misleidend en staat bekend als de "illusie van eenvoud". Dit fenomeen doet zich zeker ook voor in de medische wereld wanneer complexe medische problemen en gezondheidskwesties worden gereduceerd tot eenvoudige verklaringen en oplossingen. Hoewel het verleidelijk kan zijn om te geloven dat de realiteit net zo simpel is als deze wordt geschetst, kan deze illusie leiden tot misvattingen, verkeerde diagnoses en een gebrek aan effectieve preventie en behandeling.

 

Vaak presenteren de media medische informatie in vereenvoudigde vorm om het begrijpelijker te maken voor het grote publiek, en dat is op zich een goede zaak. Maar als het onzorgvuldig gebeurt, kan dat resulteren in een te eenvoudige weergave van complexe medische problemen. Korte “soundbites” kunnen te weinig ruimte bieden voor nuance. Medische problemen worden dan als zwart-wit gepresenteerd, waarbij de reële complexiteit uit het oog wordt verloren.

 

Dit wordt verstrekt door een maatschappelijke behoefte om problemen snel en eenvoudig op te lossen. Het nemen van een supplement is veel makkelijker dan een verandering in lifestyle, het slikken van medicatie of het ondergaan van een medische ingreep.

 

Q10

In de cardiologie zien we een dergelijke mythe rondom co-enzym Q10 en het voordeel ervan bij voorkomen en behandelen van hart- en vaatziekten. Het wetenschappelijke bewijs voor de effecten ervan zijn echter nog steeds niet overtuigend. Desondanks wordt co-enzym Q10 door velen beschouwd als een panacee.

 

Als artsen en wetenschappers hebben we een verantwoordelijkheid in het bestrijden van de “illusie van de eenvoud” door educatie, bewustwording en het aanmoedigen van kritisch denken. Ook de media hebben een maatschappelijke verantwoordelijkheid om te streven naar nauwkeurige en genuanceerde verslaggeving van medische onderwerpen. Soms betekent dit echt dat er meer ruimte nodig is voor uitleg. Medische professionals en wetenschappers kunnen vaak goed helpen bij het schetsen van een vollediger beeld van de vaak complexe medische problemen.

 

Ons advies

Aan de lezer het advies: beschouw medische onderwerpen in de media en online altijd kritisch en laat u niet te snel leiden door een eenvoudige voorstelling van zaken. Voor cardiologische problemen vindt u betrouwbare uitleg op sites van de Nederlandse Hartstichting, de European Society of Cardiology en op onze eigen site delen we regelmatig de nieuwste wetenschappelijke en medische inzichten. Eigenlijk is het simpele advies: wees altijd kritisch en laat u niet te snel leiden door de eenvoud.