085 – 303 86 20

Hartritmestoornis

Een elektrische puls zorgt voor het ordelijk samentrekken van de hartboezems en kamers. In de normale situatie ontstaat het hartritme (sinusritme) in de rechterboezem. Bij een ritmestoornis ontstaat het ritme op een andere plaats in het hart. Hier kan men last van hebben doordat de hartslag een andere regelmaat en snelheid heeft. Ritmestoornissen kunnen variëren van geheel onschuldig tot ernstig. De cardioloog is in staat om dit onderscheid te maken en eventueel een behandeling te starten.

Deze ingesloten video kan niet worden getoond vanwege uw cookie-instellingen. Pas uw instellingen aan op de cookiepagina, of bekijk de video op YouTube.

Hoe ontstaat een ritmestoornis?

In het hart zitten op diverse plekken cellen die een ritme kunnen aangeven. In de normale situatie zullen de cellen in de sinusknoop (gelokaliseerd in de rechterboezem) het ritme bepalen (sinusritme). Als een groepje ritme-cellen op een abnormale plaats in het hart een elektrische puls maken dan wordt het normale hartritme (sinusritme) wordt overvleugeld en kan een ritmestoornis optreden.

Een ander mechanisme kan ook een ritmestoornis of aritmie geven. De elektrische prikkel wordt door speciale hartcellen voortgeleid door het hart. Deze elektrische golven kunnen een afwijkend patroon vertonen waarbij een puls 'in rondjes blijft draaien'. Dat heeft vaak snelle ritmestoornis tot gevolg.

Het is noodzakelijk om precies te weten welke ritmestoornis verantwoordelijk is voor de klachten. Indien nodig kan een specifieke behandeling worden gestart.

Klachten

Tijdens een ritmestoornis heeft men het gevoel van hartkloppingen. Het hart snel of juist langzaam, is regelmatig of onregelmatig. Als de onregelmatige hartslag toch een regelmaat heeft kan er sprake van een overslag of extrasystole. Deze extra hartslag is onschuldig en behoeft geen behandeling als deze weinig klachten geeft.

Tijdens de hartkloppingen kunnen de volgende symptomen optreden die passen bij een ritmestoornis:

  • duizeligheid
  • licht in het hoofd
  • wegraking
  • benauwdheid
  • pijn op de borst
  • moeheid
  • transpireren
  • bleekheid
  • veel plassen (met name nadat de hartkloppingen zijn verdwenen)

Als een van de bovenstaande symptomen optreedt dan is het advies om een arts / cardioloog te raadplegen. Indien de klacht niet spontaan verdwijnt dan is een direct bezoek aan de huisarts of eerste hulp noodzakelijk. Als de klachten van korte duur zijn geweest dan is daarna een consult bij de huisarts het advies.
Soms heeft men het gevoel van hartkloppingen of ritmestoornis maar is het hartritme toch normaal (sinusritme). Dit kan worden aangetoond bij een ritme analyse.

 

Wanneer dient u direct een arts te raadplegen?

Als een van de volgende symptomen voorkomt dan dient analyse van de klachten door de huisarts of cardioloog plaats te vinden:

  • een snelle hartslag zonder duidelijke oorzaak
  • plotselinge hartkloppingen die niet overgaan (na 30 minuten)
  • volstrekt onregelmatige hartkloppingen
  • duizeligheid of zelfs onwelwording/flauwvallen tijdens de hartkloppingen
  • hartkloppingen als er in de familie een (mogelijk erfelijke) ritmestoornis voorkomt
  • hartkloppingen tijdens inspanning met hartfrequentie > 200 slagen per minuut

Wat zijn de mogelijke oorzaken?

Een hartritmestoornis of aritmie kan ontstaan door leefstijl. Zo zijn emotie / stress, cafeïne gebruik (koffie, thee, cola, chocolade, energiedrank), alcohol en drugs, bekende leefstijl gerelateerde oorzaken. Langdurig, intensief (duur) sporten verhoogd ook de kans op een aritmie.

Maar ook structurele afwijkingen aan het hart kunnen de basis zijn voor ritmestoornissen. Patiënten met een klepafwijking, hartfalen, een doorgemaakt hartinfarct of angina pectoris hebben een verhoogde kans op een aritmie.

Ook kan een ritmestoornis worden veroorzaakt door een probleem buiten het hart. Hierbij moet men denken aan , bloedarmoede (anemie) en een te snel werkende schildklier (hyperthyreoïdie), slaap apnoe.

Soms kan een ritmestoornis voorkomen in de familie, het gaat daarbij mogelijk om een familiaire of erfelijke afwijking waarbij een mutatie in het erfelijk materiaal (DNA) verantwoordelijk is voor de ritmestoornis.

Diagnose

Als gedacht wordt aan een ritmestoornis dan zal geprobeerd worden om een hartfilmpje (ECG) te maken tijdens de klachten. Vaak zijn er tijdens het consult bij de arts geen klachten en vertoont het ECG dan ook geen afwijkingen.

Om toch een ECG te kunnen maken op het moment dat hartkloppingen zich voordoen is het mogelijk om een kleine ECG recorder (Holter) mee te dragen gedurende 24 of zelfs 72 uur. Tijdens dit Holteronderzoek wordt elke hartslag wordt geregistreerd en kan zo worden geanalyseerd. Specifiek wordt gekeken naar de hartslag in de periode dat er hartkloppingen worden gevoeld door de patiënt.

Naast de Holter zijn er nog andere mobiele apparaatjes die het ECG kunnen registreren; de event recorders. Deze worden geactiveerd tijdens de hartkloppingen en kunnen weken (soms maanden of jaren ) worden meegedragen door de patiënt. Via een smartphone kunnen de ECGs zelfs doorgestuurd worden naar de cardioloog (zie HartWacht).

In het geval dat er sprake is van wegraking tijdens de hartkloppingen kan een ECG apparaatje onder de huid worden geïmplanteerd (intern loop recorder). Na de wegraking kan de patiënt deze recorder activeren. Automatisch wordt dan enkele minuten terug gekeken in de tijd om het hartritme ten tijde van de wegraking alsnog vast te leggen.

Behandeling ritmestoornis

Afhankelijk van het soort ritmestoornis (aritmie) is er een behandeling mogelijk met leefstijl instructies, medicijnen, pacemaker of ablatie.
Als leefstijl instructies bij hartkloppingen moet men denken aan:

  • verminderen of beter leren omgaan met emotie en stress
  • verminderen van cafeïne 
  • afzien van het gebruik van alcohol en drugs

Verschillende medicijnen kunnen het optreden van ritmestoornissen voorkomen of de ritmestoornis verhelpen. De keuze van de arts voor een bepaald medicijn is afhankelijk van het soort ritmestoornis.

Soms is bij een traag hartritme (bradycardie) nodig om een pacemaker te implanteren. De pacemaker geeft een elektrische puls af aan het hart als de hartslag te traag is of zelfs uitblijft. Hiermee kan het hart op de normale snelheid blijven kloppen.

Als de hartritmestoornis niet goed te behandelen is met medicijnen of als door de bijwerkingen ervan de medicatie moeten worden gestaakt, kan de ritmestoornis worden behandeld met een ablatie. Hierbij wordt de locatie waar de hartritmestoornis ontstaat verhit (RF ablatie) of bevroren (cryo ablatie). Getracht wordt op deze manier om de ritmestoornis definitief te stoppen.

Wat u zelf kunt doen

Heeft u last van hartkloppingen en heeft u een van de symptomen die passen bij een ritmestoornis dan wordt u geadviseerd om de huisarts te consulteren.
Als u hartkloppingen heeft is het zinvol om de oorzaken (triggers) te identificeren. Bekende triggers zijn: inspanning, verblijf in de bergen, emotie / stress, cafeïne (koffie, thee, cola, chocolade, energiedrank), bloedarmoede (anemie), snel werkende schildklier (hyperthyreoïdie) alcohol en drugs.

Herkent u een of meer van deze triggers dan kunt u deze vermijden of u kunt uw arts raadplegen voor behandeling.

Op het moment dat u hartkloppingen ervaart is het zeer waardevol om een ECG te laten maken. Met een ECG tijdens de klachten kan onderscheid gemaakt worden tussen een normaal hartritme en een ritmestoornis. In het eerste geval wordt u gerustgesteld en in het tweede geval mogelijk behandeld.

 

Veelgestelde vragen

  • Wat moet ik doen bij hartkloppingen?

    Om onderscheid te kunnen maken tussen normaal hartritme of een overslag en een hartritmestoornis dient ten tijde van de klachten een ECG gemaakt te worden. Dit kan op een eerst hulp, bij de huisarts en bij Cardiologie Centra Nederland.

    Bij de volgende aanhoudende alarmsymptomen dient u direct naar de spoedeisende hulp te gaan:

    • een snelle hartslag zonder bovengenoemde oorzaken
    • plotselinge hartkloppingen die niet over gaan.
    • volstrekt onregelmatige hartkloppingen
    • duizeligheid of zelfs onwelwording/flauwvallen tijdens de hartkloppingen
    • hartkloppingen als er in de familie een (erfelijke) ritmestoornis voorkomt
    • hartkloppingen tijdens inspanning met hartfrequentie > 200 slagen per minuut

    Indien deze klachten van korte duur zijn dan adviseren wij u contact op te nemen met de huisarts.

  • Is een ritmestoornis gevaarlijk?

    Een ritmestoornis kan gevaarlijk, en in potentie dodelijk zijn, als het ritme gedurende langere tijd stopt (asystolie) of als er zeer snelle en ongeorganiseerde pulsen door het hart gaan (ventrikelfibrilleren). In beide gevallen dient een reanimatie te worden gestart en 112 te worden gebeld.