Hartkleppen zorgen ervoor dat het bloed de juiste kant uitstroomt. Zij zorgen voor een afsluiting om te voorkomen dat het bloed terugstroomt het hart in. Vernauwde of lekkende hartklep(pen) kunnen hun werk minder goed doen. En al leveren ze niet direct klachten op, de gevolgen kunnen op termijn ernstig zijn.
Bij een hartklepafwijking worden twee typen aandoeningen van elkaar onderscheiden:
Om de functie van iedere klep te kunnen begrijpen is kennis van de bloedcirculatie essentieel. De rechterboezem ontvangt (zuurstofarm) bloed uit de aders van het hele lichaam en geeft dit door, via de tricuspidalisklep, aan de rechter hartkamer. De rechter hartkamer pompt het bloed, via de pulmonalisklep, door de longslagader naar de longen. In de longen wordt zuurstof aan het bloed toegevoegd.
De linkerboezem ontvangt het (zuurstofrijke) bloed uit de longen en geeft dit door, via de mitralisklep, aan de linker hartkamer. De linker hartkamer pompt het bloed, via de aortaklep, naar de aorta waarna het naar alle organen wordt getransporteerd om aldaar zuurstof en voedingsstoffen af te geven.
De hartkleppen zorgen ervoor dat de bloedstroom de juiste richting heeft. Er zijn 4 hartkleppen die ieder een specifieke taak hebben:
Als een hartklep niet goed functioneert kan dat de volgende klachten geven:
Een afwijkende hartklep kan aangeboren zijn of ontstaan tijdens het leven, bijvoorbeeld door slijtage of door een infectie.
Bij het vermoeden van een hartklepaandoening kan de huisarts vaak een ruisje (souffle) horen met een stethoscoop. In dat geval dient een verwijzing naar een cardioloog plaats te vinden zodat een echocardiografie kan worden uitgevoerd. Hierbij kan heel precies de functie van alle kleppen worden bepaald.
De aortaklep kan vernauwd zijn of lekken. Dit wordt respectievelijk een aortaklepstenose en een aortaklepinsufficiëntie genoemd.
Hierbij is de aortaklep vernauwd en ondervindt het bloed hinder wanneer het uitgepompt wordt door de linker ventrikel. Een vernauwing kan ontstaan door:
Een aortaklepstenose is de meest voorkomende klepafwijking en komt voor bij 1 op de 8 mensen van boven de 75 jaar.
Klachten die optreden bij een aortaklepstenose zijn:
Als deze klachten optreden bij een ernstige vernauwing van de aortaklep dan dient een klepvervanging plaats te vinden.
Het bloed dat aanvankelijk door de linker ventrikel is uitgepompt, lekt bij deze aandoening van de aorta terug in de linker ventrikel. Het hart moet daardoor veel meer bloed per slag uitpompen.
Een lekkage kan ontstaan door:
Er zijn opvallend weinig klachten van een aortaklepinsufficiëntie. Dit komt doordat de lekkage plaatsvindt tussen twee hartslagen in; het moment waarop de hartkamers zich ontspannen. Als bij inspanning de hartfrequentie toeneemt dan zal de periode tussen twee hartslagen afnemen en de lekkage aldus verminderen. Daarom kunnen patiënten met een ernstige aortaklepinsufficiëntie vaak nog sporten.
Als de hartkamer uitgeput raakt (hartfalen) bij een ernstige lekkage, ontstaat conditieverlies en benauwdheid en dient de klep te worden vervangen of gerepareerd.
Aortaklepvervanging:
Een aortaklep kan worden vervangen via de “klassieke” weg waarbij de borstkas wordt geopend en de hartchirurg een klepvervanging uitvoert. Dit kan door de implantatie van een biologische klep (weefsel van een rund of varken) of een kunstklep (Carbon).
Als de patiënt op leeftijd is en bijkomende medische problemen heeft die een hartoperatie risicovol maken, dan kan een klepvervanging plaatsvinden via de liesslagader (TAVI). Deze ingreep wordt uitgevoerd door de cardioloog.
Een klepvervanging kan ook minimaal invasief worden uitgevoerd. Hierbij worden enkele kleine openingen in de borstkas gemaakt waardoor camera’s en gereedschap worden ingebracht zodat de chirurg de reparatie (scopisch) kan uitvoeren
Aortaklepreparatie
Een zogenaamde aortaklepplastiek kan soms bij een aortaklepinsufficientie worden uitgevoerd. De chirurg repareert de klep zodat de patiënt geen klepvervanging nodig heeft.
Als de mitralisklep vernauwd is of als deze klept lekt dan wordt dat respectievelijk een mitralisklepstenose en een mitralisklepinsufficiëntie genoemd.
Door de vernauwde mitralisklep ondervindt het bloed hinder wanneer het van de linkerboezem naar de linker ventrikel stroomt. Deze aandoening komt relatief weinig voor en kan ontstaan door ouderdom (degeneratie) of door een ontsteking (acuut reuma of bacteriële infectie; endocarditis).
Klachten die hierbij kunnen optreden zijn:
Bij een lekkende mitralisklep stroom het bloed van de linker hartkamer naar de linkerboezem terug. De linker hartkamer pompt dus extra bloedweg; deels de goede richting naar de aorta en deels terug in de linkerboezem. Een lekkende mitralisklep komt relatief veel voor en heeft de volgende oorzaken:
Mitralisklepvervanging
Een mitralisklep kan worden vervangen via de 'klassieke' weg waarbij de borstkas wordt geopend en de hartchirurg een klepvervanging uitvoert. Dit kan door de implantatie van een biologische klep (weefsel van een rund of varken) of een kunstklep (Carbon).
Mitralisklepreparatie
Als een reparatie van de mitralisklep technisch mogelijk is verdient dit de voorkeur boven een klepvervanging. Daarom zal altijd eerst gekeken worden of een reparatie technisch uitvoerbaar is. Een reparatie van de lekkende mitralisklep wordt ook wel een mitralisklepplastiek genoemd. Hierbij repareert de hartchirurg de klep door het openen van de borstkas of door middel van thoracoscopie.
Als de patiënt oud is en bijkomende medische problemen heeft, die een hartoperatie risicovol maken, dan kan, in geval van een mitralisklepinsufficiëntie, een klepreparatie plaatsvinden via de liesader (MitraClip). Deze ingreep wordt uitgevoerd door de cardioloog.
Een hartklepafwijking wordt niet veroorzaakt door leefstijl. En medicijnen kunnen de hartklepafwijking niet verhelpen. Toch zijn er een paar adviezen om op te volgen:
Als u een van de waarschuwingssymptomen heeft wordt u geadviseerd om contact met uw behandelend cardioloog op te nemen.
Als een aortaklepvernauwing ernstig is EN u heeft een van de volgende klachten dan is een operatie noodzakelijk:
Als u een van de bovenstaande alarmsymptomen heeft dan wordt u geadviseerd contact op te nemen met uw cardioloog.
Ter bepaling van de ernst van de aortaklepstenose wordt een echocardiografie verricht en kan het noodzakelijk zijn om een inspanningstest te ondergaan. Een onvoldoende bloeddrukstijging tijdens inspanning past bij een ernstige aortaklepstenose waarvoor operatie nodig is.
Als er sprake is van een ernstige aortakleplekkage dan zal bij de volgende klachten of situaties een operatie moeten worden overwogen:
Als u een van de bovenstaande alarmsymptomen heeft dan wordt u geadviseerd contact op te nemen met uw cardioloog.
Als er, bij een ernstige mitraliskleplekkage, een van de volgende situaties / klachten aanwezig is zal een operatie worden overwogen:
Of een operatie werkelijk nodig is hangt ook van ander zaken af zoals: of de mitralisklep gerepareerd kan worden en uw conditie goed genoeg is voor een operatieve ingreep.
Ter bepaling van de ernst en de reden voor lekkage van de mitralisklep kan het nodig zijn om een echografie via de slokdarm te maken. Met dit onderzoek kan een zeer goede beoordeling van de klep plaatsvinden. De cardioloog en de hartchirurg kunnen aan de hand van de beelden een behandeladvies aan u geven.
Ter bepaling van de ernst en de reden voor lekkage van de mitralisklep kan het nodig zijn om een echografie via de slokdarm te maken. Met dit onderzoek kan een zeer goede beoordeling van de klep plaatsvinden. De cardioloog en de hartchirurg kunnen aan de hand van de beelden een behandeladvies aan u geven.
Als een ernstige en symptomatische aortaklepvernauwing niet wordt behandeld kan op den duur hartfalen optreden. Hierbij zullen klachten van benauwdheid, kortademigheid, pijn op de borst en duizeligheid steeds eerder optreden bij inspanning. De prognose van een onbehandelde symptomatische, ernstige aortaklepstenose is slecht.
Als er sprake is van een ernstige klepafwijking en u voldoet aan de criteria voor een ingreep dan zult u samen met de cardioloog en/of hartchirurg een beslissing nemen. U kunt deze beslissing pas nemen als de artsen u de technische mogelijkheden en de duurzaamheid van verschillende behandelstrategieën hebben uitgelegd. Binnen de technische mogelijkheden kunt u zelf beslissen.
Cardiologie Centra Nederland (CCN) gebruikt functionele en analytische cookies om deze website goed te laten functioneren en het gebruik ervan op privacy-vriendelijke wijze te meten en te analyseren.
Daarnaast gebruiken wij met uw toestemming advertentie-/targeting-cookies. Deze cookies gebruiken wij om bijvoorbeeld Youtube video's af te spelen om onze website.
Raadpleeg onze cookieverklaring voor meer informatie.