Gezond eten

Een gezond eetpatroon is gevarieerd en wisselt dagelijks voedingsmiddelen af uit de vakken van de Schijf van Vijf. Het gaat dan bijvoorbeeld om volkoren producten, groente en fruit, peulvruchten en noten en zuivel. Producten met veel zout, suiker of verzadigd vet vallen over het algemeen buiten de Schijf van Vijf, daarvan wordt aangereden het niet te vaak en te veel te eten.

Ook bij gevarieerde en gezonde voeding is het belangrijk niet teveel te eten. Voor vrouwen geldt dat de energiebehoefte ongeveer 2000 kilocalorieën per dag is, bij mannen ligt dit op 2500. Meer eten verhoogt de kans op overgewicht.

Op de website of via de app van het Voedingscentrum is veel informatie te vinden over of producten in de Schijf van Vijf passen. Inspiratie voor gezonde recepten is daar ook te vinden, net als op de website van de Hartstichting.

Hieronder volgen wat gezonde diëten:

Suiker, verzadigd vet, zout en alcohol hebben een ongunstig effect op de gezondheid en kunnen daarom beter niet te vaak en niet te veel genuttigd worden.

Suiker

Suiker komt in heel veel voeding voor. Het zit bijvoorbeeld in veel soorten fruit, en wordt ook door fabrikanten aan allerlei producten toegevoegd. Het maakt voor je lichaam niet uit of suiker van nature voorkomt in producten zoals fruit, of dat het is toegevoegd. Suiker uit vruchten heeft dezelfde uitwerking als suiker uit snoep. Het heeft een zoete smaak die veel mensen lekker vinden, en het geeft energie aan je lichaam. Het eten van teveel suiker kan echter leiden tot overgewicht en diabetes mellitus type 2. Producten met veel suiker zijn bijvoorbeeld frisdranken en vruchtensappen, koek en snoep en jam en honing. Het is verstandig om tijdens het boodschappen te doen goed te kijken op de etiketten van verschillende producten om hoeveelheid suiker te vergelijken: verse producten en light versies bevatten vaak minder suiker.

Vet

Het lichaam heeft een kleine hoeveelheid vet nodig, bijvoorbeeld om dat om te zetten in energie, als bouwsteen voor cellen en hormonen en voor het opnemen van verschillende vitamines uit voeding. Bovendien beschermt een laagje vet je lichaam en organen tegen kou en beschadiging. De hoeveelheid vet die men binnenkrijgt is vaak te groot, wat kan leiden tot overgewicht. Vooral verzadigd vet verhoogt het cholesterol en daarmee het risico op hart- en vaatziekten. Het komt veel voor in producten zoals roomboter, snacks, koek en vette soorten vlees en kaas. In een gezond eetpatroon komen dit soort producten slechts weinig voor. Vaak kunnen ze worden vervangen door minder vette plantaardige producten.

Zout

Het eten van zout leidt tot een verhoogde bloeddruk en daarmee tot een hoger risico op hart- en vaatziekten. Veel mensen in Nederland krijgen te veel zout binnen. Dat komt voornamelijk door zout dat al aan producten is toegevoegd. Ongeveer 20% van het zout dat we binnen krijgen voegen we zelf toe bij het koken en aan tafel. Om de inname van zout te verminderen helpt het daarom om goed naar etiketten van producten te kijken om te zien hoeveel zout of natrium ze bevatten. Aan verse producten is nog geen zout toegevoegd en zijn daarom een gezonde keuze. Ook kan het helpen in plaats van zout, kruiden en specerijen te gebruiken.

Alcohol

Teveel alcohol is slecht voor de gezondheid. Sommig onderzoek laat zien dat een beperkte alcoholinname (max 1,5 glas per dag) juist kan beschermen tegen hart- en vaatziekten, echter wordt de kans op allerlei andere aandoeningen zoals kanker daarmee weer groter. Het advies van bijvoorbeeld de Hartstichting en het Voedingscentrum is daarom om geen alcohol, of in ieder geval niet meer dan één glas per dag te drinken. Naast het verhoogde risico door alcoholgebruik op kanker, beroerte en leveraandoeningen, bevatten alcoholische dranken ook veel calorieën. Het is daarom moeilijker om op gewicht te blijven of te komen bij regelmatige inname van alcohol. Alcoholvrije alternatieven zijn een verstandige vervanging. Sommige bevatten echter wel veel suiker, dus het is raadzaam om ook hierbij goed op de etiketten te kijken.